در سال‌های اخیر بیزینس کوچینگ در بازار‌های کسب و کار رایج شده و کسب‌وکارها برای آن که بتوانند بیزینس خود را ارتقا دهند و مسیر پیشرفت را به درستی در پیش بگیرند، از بیزینس کوچ کمک می‌گیرند. مجله رسا قصد دارد تا شما را هر چه بیشتر با این فرآیند آشنا ساخته و تکنیک‌های مورد استفاده در آن را با شما در میان بگذارد.
استارت بیزینس کوچینگ از دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی خورده شد و پیش از آن کوچینگ بیشتر در ورزش و به عنوان عامل کمکی به ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌گرفت. در واقع توماس لئونارد در سال ۱۹۹۵ با راه اندازی موسسه‌ای خصوصی با هدف توسعه و گسترش مهارت‌های مربیان کسب و کار شروع به رواج این مسئله در بین صاحبان مشاغل کرد. لئونارد در ابتدا با استفاده از اصول روانشناسی مدل کوچینگ شخصی را ابداع کرد و پس از آن با گسترش آن روش طی مطرح کردن سوالات متعدد از صاحبان مشاغل نقاط ضعف و قوت آن‌ها را شناسایی کرده و با پی بردن به ریشه‌ها و عوامل بازدارنده کسب و کار آن‌ها، در رفع مشکلات آن‌ها برآمد. به مرور بیزینس کوچینگ کامل‌تر شد و در نهایت در همان سال فدراسیون بین‌المللی کوچینگ تأسیس گردید.
بیزینس کوچینگ چیست؟
در لغت بیزینس به معنای تجارت و کسب و کار و کوچینگ نیز به معنای مربیگری است. کوچینگ می‌تواند در زمینه‌های مختلفی چون ورزش، سلامت، کسب و کار و هر موردی که در آن نیاز است رابطه‌ای بین یک کوچ یا مربی و اعضای تیم در راستای پیشرفت و توسعه‌ی فردی و گروهی برقرار شود، نقش موثری را ایفا کند؛ بنابراین، اخیرا علاوه بر کسب و کارهای بزرگ، مشاغل کوچک نیز به اتفاق‌نظر رسیده‌اند که نیاز به بیزینس کوچینگ جهت عبور از شرایط بحرانی اقتصادی احساس می‌شود.
بیزینس کوچ کیست؟
بیزینس کوچ‌ها معمولا افراد باتجربه و کارآفرینان کارکشته هستند که با استفاده از هوش، تجربه، دانش و خلاقیت خود مسیر پیشرفت خلاقانه‌ای را برای کسب و کار‌ها ترسیم می‌کنند تا به وسیله آن از حداکثر پتانسیل افراد استفاده شده و مجموعه به سمت اهداف تجاری خود پیش رود. در اصل به این پروسه بیزینس کوچینگ می‌گویند. یک بیزینس کوچ با مشاور و منتور تفاوت‌هایی را دارد؛ به طوری که یک کوچ افراد را تشویق به شناخت بیشتر آن‌ها از خود و توانایی‌هایشان می‌کند و باعث می‌شود اولویت‌ها را تشخیص دهند و با ایجاد اهدافی با ارزش از طریق یک طرح و نقشه‌ی اساسی، زیر ساخت‌های لازم را فراهم کنند و تمامی مسئولیت کار را پذیرفته و با توجه به محدودیت‌های موجود نظرات خود را به چالش بکشند.
بیزینس کوچ چه تاثیری در موفقیت کسب و کار دارد؟
گاهی صاحبان مشاغل ایده‌های جدید و کاربردی در ذهن خود دارند اما نمی‌دانند چطور آن‌ها را عملی سازند؛ بنابراین در چنین مواقعی بهتر است که با یک مربی کسب و کار باتجربه صحبت کرد تا با استفاده از تجارب و دانش او استراتژی‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت مناسبی برای کار تعریف شده و نحوه اجرایی کردن آن‌ها را بیاموزیم. یک مربی قادر است علاوه بر کم کردن فشار‌ها و استرس‌های کاری باعث بهبود عملکرد مدیران شده و به راحتی از پس مشکلات و چالش‌های موجود بر بیایند. به این ترتیب کسب و کار مورد نظر در مسیر مشخصی قرار گرفته و رو به پیشرفت خواهد بود.
مزایایی بیزینس کوچینگ
تا حدودی با مزایای بیزینس کوچینگ آشنا شدیم اما برای درک بهتر آن‌ها در زیر به بررسی بیشتر آن‌ها خواهیم پرداخت:
افزایش اعتماد به نفس
یک مربی کسب و کار خوب قادر است با حمایت و پشتیبانی افراد آن‌ها را در مواجهه با چالش‌های پیش رو آماده ساخته و آمادگی لازم برای پذیرش هرگونه انتقادی را کسب کرده و در کمال صبر و خونسردی و با ریسک‌پذیری بالاتری مسائل را مدیریت کنند. کوچ مربوطه با بالا بردن سطح اعتماد به نفس افراد به آن‌ها یاد می‌دهد که با استفاده بهینه از زمان، هر چه سریع‌تر به اهداف خود دست یابند.
شناخت مدل‌های مختلف همکاری با افراد گوناگون
بیزینس کوچینگ باعث افزایش تمرکز افراد بر محور‌های شخصی شده و افراد با داشتن شناخت مناسب از خود کم‌کم می‌توانند خود را جای افراد دیگر بگذارند و بنابراین می‌توانند در نحوه همکاری با هر شخص آمادگی لازم را کسب کنند.
مشخص کردن اهداف و برنامه‌ریزی در راستای رسیدن به آن‌ها
بیزینس کوچ می‌تواند شما را از تمرکز بیش از حد بر جزئیات رهانیده و دیدگاه روشنی را در پیش روی شما قرار دهد و در نتیجه شما قادر خواهید شد تا مسائلی را که قبلا به آن‌ها توجه نمی‌کرده‌اید را شناسایی کرده و در رفع آن‌ها بکوشید. در واقع یکی از کارهای مربی‌های کسب و کار خارج کردن مدیران از ناحیه‌های امن آن‌ها است و به این طریق باعث ارتقا سطح کسب و کارشان می‌شود.
مطرح کردن سوالات صحیح و کارآمد
بیزینس کوچ‌ها با مطرح کردن سوالات بسیار زیادی از شما باعث به چالش کشیدن افکارتان شده و وادار به اندیشیدن و پیدا کردن جواب‌های مناسب در راستای پیشرفت حرفه‌ی مورد نظرتان می‌کند.
دسته‌بندی ریسک‌های احتمالی بر اساس اولویت
یکی از کارهای مربیان کسب و کار آن است که مدیران را تشویق به فراهم کردن فهرستی از ریسک‌های احتمالی بر اساس اولویت کرده و بر همان اساس مسائل را بررسی و حل می‌کنند.
حفاظت از کارمندان و ایجاد ارتباطی صمیمانه با آن‌ها
با استفاده مدیران از بیزینس کوچ‌ها در سازمان‌های مختلف، این احساس در بین کارمندان شکل می‌گیرد که مدیران در فکر پیشرفت و ترقی کارمندان خود بوده و آن‌ها می‌توانند علاوه بر منافع کاری و درآمدی در منصب خود نیز رو به پیشرفت باشند.
ایجاد روحیه کار تیمی قوی
یکی از معضلاتی که همواره گریبانگیر مدیران بوده، احساس انجام همه کار‌ها به تنهایی است؛ بنابراین یک کوچ خوب می‌تواند در چنین شرایطی به شما کمک کرده و باعث شود نقاط ضعف و قدرت خود را شناسایی کرده و در نتیجه با تخصیص هر کار به فرد مناسب روحیه کاری تیمی را افزایش داده و کسب و کار خود را تضمین کنید.
یاری رساندن و حمایت از افراد تازه کار
بسیاری از بیزینس‌های نوپا به دلیل نداشتن طرح و برنامه‌ی مناسب در همان اوایل کار با شکست مواجه شده و از بین می‌روند؛ بنابراین با استفاده از یک مربی کسب و کار می‌توانید از تجارب و دانش او استفاده کرده و کسب و کار خود را بیمه کنید.
کمک در برنامه ریزی مدیریت مالی
همانطور که افراد در زندگی شخصی خود برای تکامل نیاز به برنامه ریزی دارند، کسب و کار آن‌ها نیز نیاز به برنامه ریزی مالی خواهد داشت. یکی از بارزترین اهداف هر کسب و کار، درآمدزایی، حفظ و گسترش آن است؛ بنابراین کوچ‌ها با داشتن تجارب فراوان در مشاغل کوچک و بزرگ از ریزودرشت مسائل مالی آگاه بوده و می‌توانند برنامه مناسبی را جهت رشد و توسعه‌ی سطح درآمدزایی شما ارائه دهند. در نتیجه شما با داشتن نقشه راه مشخص در زمان‌های حساس، قادر به اتخاذ تصمیمات مالی مهم خواهید بود.
شناسایی توانایی‌ها، قابلیت‌ها و اهداف کسب و کار
کوچ‌ها با شناسایی افراد مستعد و توانمند باعث افزایش کیفیت نیرو‌های کار مورد نظر شده و در نتیجه تأثیر بسزایی بر نحوه پیشبرد کسب و کار‌ها شده و آن‌ها را به اهدافشان نزدیک‌تر می‌سازند. به این ترتیب استعداد‌های موجود مدیریت شده و مدیریت منابع انسانی نوین شکل خواهد گرفت.
آموزش سرمایه گذاران جهت یادگیری مهارت‌های لازم
هر مدیر جهت تأثیرگذاری مناسب می‌بایست دارای سه مهارت شخصی زیر باشد که مربیان کسب و کار می‌توانند مدیران را جهت کسب این سه مهارت راهنمایی کرده و یاری رسانند.
- مهارت فنی: مهارت و تخصص لازم جهت انجام امور تخصصی کار
- مهارت انسانی: مهارت لازم جهت شناخت روحیات افراد و تشویق و ترغیب آن‌ها به کار گروهی.
- مهارت مفهومی: توانایی شناخت عوامل مختلف در شرایط متفاوت و روابط بین آن‌ها.
برقراری تعادل بین زندگی شخصی و کار مدیران
یکی از کارهایی که بیزینس کوچ‌ها انجام می‌دهند، برنامه ریزی و مدیریت زمان برای مدیران و صاحبان مشاغل است. در دنیای پرمشغله امروزی، ایجاد تعادل بین کار و زندگی امری دشوار بوده و در صورت عدم مدیریت آن می‌تواند ضربات مهلکی بر بدنه کار و زندگی شخصی افراد از طریق افزایش سطح استرس و در نتیجه کاهش راندمان وارد سازد.
تفاوت منتورینگ و کوچینگ چیست؟
منتورینگ بسیار گسترده‌تر از کوچینگ است؛ به طوری که کوچینگ می‌تواند به عنوان بخشی از منتورینگ محسوب شود اما منتورینگ در زیر مجموعه کوچینگ قرار نمی‌گیرد. در واقع کوچینگ کسب و کار در راستای بهبود مجموعه‌ای از مهارت‌های رفتاری صورت می‌گیرد؛ در حالی که در منتورینگ به جز انتقال دانش، باعث تغییر نگرش فردی و متعادل‌سازی روابط می‌شود. به طور کلی مهم‌ترین تفاوت‌های منتورینگ و کوچینگ را به چهار دسته‌ی زیر می‌توان تقسیم کرد:
هدف
مربیگری اصولا بر مشکلات عملکردی تمرکز کرده و باعث توسعه‌ی مهارت‌های لازم در هر کسب و کاری می‌شود؛ اما دیدگاه یک منتور عمیق‌تر و گسترده‌تر بوده به طوری که علاوه بر کارهایی که یک مربی انجام می‌دهد در تلاش جهت انتقال دانش و رشد توانایی‌های اساسی بوده و به دنبال توسعه فرهنگ‌ها و ارزش‌های کلیدی است.
تمرکز
مربیان کسب و کار عمدتا تنها از طریق تمرکز بر مهارت‌های فردی در خصوص شغل مورد نظر باعث ارتقا کسب و کار‌ها می‌شوند. در مقابل منتور‌ها دیدی وسیع‌تر داشته و به توسعه‌ی همه‌جانبه فرد سروکار داشته و علاوه بر بهبود مهارت‌های فرد دانش صریح و ضمنی را نیز در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند. آن‌ها بر روی نگرش مراجعان خود کار کرده و ذهن آن‌ها را توسعه می‌دهند.
کنترل
در منتورینگ تصمیم گیرنده تنها شخص مربی بوده ولی در منتورینگ هر دو نفر منتور و شخص تحت نظر او (منتی) مسئولیت مشترکی در تصمیم‌گیری دارند.
مدت زمان
مربیان معمولا دوران کوتاه‌تری را با افراد سپری کرده در حالی که منتور‌ها طولانی‌مدت با افراد در ارتباط هستند و گاها روابط مادام‌العمر می‌شوند.
درآمد بیزینس کوچینگ
بر خلاف کشور‌هایی مانند آمریکا درآمد حاصل از بیزینس کوچینگ در ایران رمزآلود بوده و خیلی روشن نیست؛ اما یک مربی کسب و کار معمولی بین ۵ تا ۱۲ میلیون تومان در ماه می‌تواند از این راه کسب درآمد کند. البته راه‌های نیز وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان افزایش چشمگیری در سطح درآمد خود از طریق کوچینگ ایجاد کرد.
طبق آماری که در سال ۲۰۲۲ میلادی اعلام شد، درآمد بیزینس کوچینگ به صورت سالیانه مبلغی در حدود ۸۴ هزار دلار برآورد شده است. طبق گفته‌ی سازمان جهانی کوچینگ (ICF)، مربی‌ها می‌توانند علاوه بر کوچینگ کسب و کار از زمان و مهارت خود در زمینه‌های زیر استفاده کرده و درآمد خود را افزایش دهند.
- مشاوره‌های زندگی
- مشاوره‌های تجاری
- آموزش
- منتورینگ
- برگزاری سمینار
- برگزاری وبینار
- برگزاری کارگاه‌های عملی
- سخنرانی
- حضور در رسانه‌های ملی
سخن پایانی
همانطوری که تا اینجا مطلب متوجه شدیم، بیزینس کوچینگ فرآیندی است که طی آن صاحبان مشاغل از تجارب، دانش و مهارت‌های یک مربی که معمولا خود صاحب‌کار است استفاده کرده و علاوه بر شناخت معایب و نواقص موجود، در مسیر توسعه‌ی فردی قرار گرفته و به این ترتیب با اتخاذ تصمیمات مناسب در زمان‌های مقتضی از پس چالش‌های به وجود آمده برمی‌آیند و کسب و کار خود را توسعه می‌دهند. در پایان از فعالان حوزه مارکتینگ یا حتی کسب و کارهای آنلاین دعوت می‌کنیم که با دنبال کردن دسته بندی کسب و کار مجله رسا اطلاعات خود را در زمینه مباحث مربوط به کسب و کار آنلاین افزایش دهند.
